จิบกาแฟคนทำเว็บ ตอน กฏหมายต้องรู้เป็น ก่อนโดนเล่นเพราะเล่นออนไลน์

ไปงานจบกาแฟคนทำเว็บมาครับ ด้วยหัวข้อที่คน IT และคนส่วนใหญ่ควรจะรู้เกี่ยวกับกฎหมายในปัจจุบันซึ่งเป็นเรื่องที่สำคัญและมีสิทธิ์ถูกฟ้องกันได้ง่ายๆเลย จึงเป็นหัวข้อน่าฟัง เพราะสมัยนี้ ไม่ใช่การเอารูป เอาภาพหรือเสียงใน internet มาใช้กันฟรีๆ แล้วพอโดนขึ้นมาบอกแค่ไม่รู้ๆ ไม่ได้นะครับ หากใครสนใจหัวข้อดีๆ งานดีๆอย่างนี้ลองสมัครเป็นสมาชิกดูครับ ปีละ 200 บาท ถูกมากๆ

บทความจะเล่าๆในสิ่งที่ฟังๆมาอาจจะไม่ครบถ้วนแต่ก็สามารถหารายละเอียดเพิ่มเติมได้นะครับ อย่างน้อยเหมือนเอามาเล่าสู่กันฟังมากกว่า รายละเอียดของงานก็อ่านจากต้นทางได้เลยที่นี่ครับ http://www.webmaster.or.th/project/election-commission-jibcafe-2015/

กฎหมายต้องรู้เป็น ก่อนโดนเล่นเพราะเล่นออนไลน์

บทความนี้ถ้าใช้ตัวอักษร Q จะเป็นคำถามนะครับส่วย A จะเป็นคำตอบ บางทีตอนถามตอบอาจจะมีเสริมก็จะเขียนรวมๆในคำตอบเลย หรือถ้าขึ้นย่อหน้าใหม่ก็คือเขาเปลี่ยนหัวข้อไปเรื่องใหม่แล้วอย่างนะครับ

จิบกาแฟคนทำเว็บ
จิบกาแฟคนทำเว็บ

Q: ลิขสิทธิ์คุ้มครองอะไรบ้าง เราเอามาใช้อะไรได้บ้าง?

A: ภาพ เสียง ดนตรี ทุกอย่างนี้เป็นลิขสิทธิ์ ผู้สร้างสรรค์ผลงานเผยแพร่จะได้ลิขสิทธิ์ทันที ไม่ต้องไปจดนู้นนี่คือ มีลิขสิทธิ์เกิดขึ้นทันที แต่การไปจดนั้น อาจจะเป็นเรื่องฟ้องร้องกันในศาลมีน้ำหนักมากกว่า

Q: เพลงหรือหนังใน youtube ผู้สร้างสรรค์เผยแพร่ทางนี้ เราไปเอามา embed หรือจัด list ใน channel ของเรา ได้ไหม ไม่ได้ coyp มา upload ใหม่แต่เอามาจัด list ?

A: คนเป็นเจ้าของเท่านั้นที่สิทธิ์ในการดัดแปลงหรือแก้ไข หากมีผู้อื่นเอาของคนอื่นมาเผยแพร่ในทางเชิง link กลับมาหาเจ้าของผลงานอย่างนี้อาจจะได้ แต่เรื่อง Embed ยังไม่มีการฟ้องร้องเกิดขึ้น แต่เจ้าของผลงานก็ยังได้ผลประโยชน์ เพราะเว็บของคนที่เอาไป embed แล้ว เว็บของคนนั้นอาจจะมีโฆษณาอยู่แล้ว อย่างนี้ก็ผิดเพราะคุณหาผลประโยชน์ ( ถ้าคุณเปิดเว็บมาไม่หารายได้อะไรเลยอาจจะไม่เป็นไร แต่ต้องอนุญาตจากเจ้าของผลงานก่อนเสมอ ผมจะเน้นย้ำตลอดในบทความนะครับ )

และไม่ใช่ให้เครดิต แบบบ้านเรา สิ่งที่ต้องทำอย่างแรกสุดคือ “ขออนุญาต” ก่อน การให้เครดิตคนบ้านเราคิดว่าทำแค่นี้ก็น่าจะพอ ความจริงแล้ว

ไม่ใช่เลยครับ ถ้าคุณแสวงหาผลประโยชน์ โดยการเอาของผู้อื่นมาใช้ทางนี้ผิดครับ โดนฟ้องได้ ถ้าผู้ผลิตเขียนว่า “อนุญาตให้เผยแพร่ทางกฎหมาย” อย่างนี้ได้  แต่ถ้าหากเจ้าของผลงานไม่เขียน แปลว่าต้อง

“ขออนุญาต”

ก่อน หรืออาจจะมีการตกลงกับเจ้าของผลงานว่าจะซื้อขายอย่างไร 

ถ้าเป็น twitter การ retween อย่างนี้ได้ แต่การ copy ข้อความแล้วมาทำ cr: อย่างนี้ผิดนะครับ ไปเปลี่ยนแปลง การลบลายน้ำก็ผิดเช่นกัน ร้ายแรงด้วย

ปัจจุบัน SME ที่ทำเว็บแล้วมีใช้ภาพถ่าย ในปัจจุบันนั้นเริ่มมีการขอให้ช่วยเหลือเรื่องการจัดการเกี่ยวกับภาพมากขึ้น ไม่ใช่เอาฟรีๆ มาใช้เลยเพราะคนเริ่มตื่นตัว รูปบางรูปที่ใช้ประกอบกับการทำเว็บไซต์

Q: รูปที่ทำไปก่อนหน้านั้นแล้วล่ะ ? เช่นเว็บเรานำภาพที่ละเมิดลิขสิทธิ์ ก่อนที่กฎหมายจะเกิดขึ้นจะทำอย่างไร ?

A: ต้องเอาภาพออกก่อนครับ ภาพไหนที่เรารู้ว่าเอามาผิดลิขสิทธิ์ก็ให้เอาก่อนครับ หลังจากมีการประกาศกฎหมายแล้วไม่เอาออกอย่างนี้โดนฟ้องได้ครับ

มี Case มาเล่าว่า

ลูกค้า สสส. อยากให้ปิดโรงหนังฉายให้เยาวชนได้ดู โดนปัญหาเกิดขึ้นที่ว่าใครจะเข้ามาโรงฟรี หรือโรงปกติเลยจะทำป้ายห้อยคอ

แล้วปัญหามาเกิดที่ว่า น้องที่ทำป้ายเนี้ยเอารูปมาจากภาพในเน็ตซึ่งเป็นลิขสิทธิ์ของอีกเจ้า อย่างนี้จะโดนเล่นงานได้ครับ ต้องรีบหยุดเลย

อธิบายง่ายๆคือ สมมติเรา ขอลิขสิทธิ์ทุกอย่างจากหนังซึ่งบริษัท A เป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ แต่ภาพที่น้องหามาจากเน็ตคือภาพที่ไม่ใช่ของหนัง

แต่เป็นภาพจากเพลง ซึ่งเจ้าของลิขสิทธิ์เพลงเป็นบริษัท B อย่างนี้ใช้ไม่ได้ครับ

ไอ้คำว่ากฎหมายย้อนหลังไม่ผิดนั้นหมายถึงว่า

ก่อนกฎหมายกำหนดขึ้นมาคุณทำผิดอันนี้ไม่เป็นไร แต่หลังกฎหมายประกาศแล้วคุณยังเอาภาพที่ผิด ยังคงใช้อยู่นั้นอันนี้ผิดนะครับ

แล้วหาก Google เก็บ cache ไว้ล่ะ เช่นภาพในเว็บเราใน google นั้นดันมีภาพ แต่ของเราเอาออกแล้ว เราต้องมีหลักฐานว่าลบเมื่อไหร่อย่างไร 

เซฟภาพมาเพื่อใช้เป็นหลักฐาน

Q: หลักฐาน digital ว่ากันว่ามันสร้างขึ้นง่ายมาก ? จะสามารถใช้ในชั้นศาลได้ไหมอย่างไร ?

A: ส่วนใหญ่แล้วจะหา หน่วยงานกลางสำหรับมาพิสูจน์ว่าหลักฐานพวกนี้ เป็นอย่างไร เกิดขึ้นก่อนหลังหรือระหว่าง โดยมีพยานผู้เชี่ยวชาญสามารถมาบอกในชั้นศาล

เรื่องลิขสิทธิ์หากเราต้องการความช่วยเหลือมีสองทาง

  • ให้ศูนย์ราชการช่วย
  • สำนักงานกฎหมาย

กรมสาธารณสุขฟ้องบริษัทเบียร์ 

โดยห้ามกระป๋องเบียร์ บุคคล แล้วฟ้องว่าห้ามกฎข้อว่า เวลาโฆษณาเนี้ยห้ามมีนู้นนี่อย่างที่เราๆท่านๆเคยเห็นในทีวี แต่ในทางฝั่งเบียร์ก็บอกว่า เราแชร์ใน page ของเขา ไม่ได้มาโฆษณาใส่ คนใน page เป็นคนแชร์ออกไปเอง สรุปผิดในทางอาญาแต่ศาลลิขสิทธิ์ถือว่าหลุด เงิบกันไป

การกด Like ในปัจจุบันและการแชร์ นั้นอาจจะมีความผิดในทางกฎหมาย เพราะว่ามีการส่งขึ้น timeline ของตัวเอง เจ้าของ Like นั้นๆคุณต้องรู้อยู่แล้วว่ามันจะไปขึ้น Feed ของคุณ คุณจะตอบไม่รู้ไม่ได้ 

คิดก่อน Like มั่นใจก่อนแชร์

เช่น กรณีพวกข่าวหลอกลวง อาโนตายแล้ว !! เราอยากแชร์อยากเป็นคนแรกที่บอกชาวบ้านอย่างนี้ เราอาจจะซวยได้เพราะการแชร์ข่าวที่หลอกลวง อย่างนี้เป็นต้น

อย่าคิดอะไรว่า ตามตัวไม่ได้นะครับใน online มีพูดติดตลกว่า ขนาดยังไม่ single gateway ยังตามตัวได้เลยครับ ( ฮา ) ต่อให้เข้ารหัสเยอะเยะก็จับได้ แต่ถ้าไม่เข้ารหัสเลยก็จับได้อยู่

Q&A ของคนร่วมงาน

Q: การ search รูปภาพในเน็ต แล้วมีบอกว่าสามารถเอาไปใช้ในด้าน free commercial ต้องขออนุญาตอย่างไร ?

A: ถ้า Free commercial ไม่ต้องขอ กฎหมายดูกันที่เจตนา เสริมว่า ถ้าหากเอาที่มาฟรี แล้ววันหนึ่งเขาเปลี่ยนบอกไม่ฟรีแล้ว เราไม่รู้แล้วเขาไม่อนุญาตกลายเป็นส่วนโดนฟ้องทีหลังได้ อยากให้เก็บหลักฐานว่า มีคำว่าฟรีตรงไหนเมื่อไหร่อย่างไร 

Q: พวกคำคมสามารถเอาไปใช้ได้ไหม เช่น “ตั้งสติก่อน Like มั่นใจก่อน Share” ?

A: ต้องหาต้นตอก่อน แล้วขออนุญาต

Q: รูปถ่าย ลิขสิทธิ์เป็นของคนถ่ายหรือคนในรูป ?

A: คนถ่ายภาพ คุณเป็นเจ้าของที่สร้างสรรค์งานนี้ขึ้น แต่ต้องขออนุญาตมันเป็นคนละเรื่องนะครับ เจ้าตัวคนในภาพสามารถสั่งระงับได้ว่า เฮ้ยรูปนี้ไม่ได้อนุญาตภาพบางภาพมีมูลค่า เช่น เราถ่ายรูปกับทนายแล้วแชร์ แล้วคนอาจจะเข้าใจว่า เรามีที่ปรึกษาเป็นทนายคนนั้นได้ อย่างนี้คือมีมูลค่านะครับ ต้องขออนุญาตทนายก่อน

เพิ่มเติมเกี่ยวการสร้างสรรค์ผลงานเนี้ย คือต้องมีการคิดนะครับ ถึงจะถือว่าเป็น “งานสร้างสรรค์” แต่หากถ้ากล้องตกแล้วดันถ่ายภาพตอนกล้องตกแตก อย่างนี้ถือว่าไม่ใช่งานสร้างสรรค์นะครับ 

รูปใดๆ ถ้าเราเอามาแสวงหาผลประโยชน์ เราต้อง “ขออนุญาต” อะไรก็ตามที่มีผลประโยชน์เกี่ยวกับข้อง 

ส่วนอีกเรื่องคือเอาภาพคนตายไปแล้ว เช่น ไอสไตน์ ที่ใช้ๆกันถ้าหากลูกหลานเขามาฟ้องได้นะครับ 

มีอีกคำถามหนึ่งว่า ถูกหมิ่นประมาท โดยไม่ระบุชื่อ เช่น อาจจะบอกลักษณ์ต่างๆแต่ไม่บอกว่าชื่อไร เช่น เกลียดคนนี้ที่มีรอยสักด้านซ้าย ในคณะจัง แล้วคนอื่นๆรู้ว่าเป็นใคร คนโพสก็มีความผิดก่อน และเจ้าของเว็บรู้เรื่องแต่ไม่ลบ หลังจากเราแจ้งแล้ว แปลว่าเจ้าของเว็บเป็นผู้ร่วมกระทำความผิด แม้ว่าจะจับผู้โพสไม่ได้ แต่เจ้าของเว็บต้องลบถ้าไม่ลบเจ้าของเว็บก็โดนอยู่ดี

มีคำถามว่า 

Q: เราจัดประกวดภาพ แล้วมีคนเอาภาพมาประกวด พอชนะแล้วจะเอาไปใช้งาน แต่เจ้าของภาพไม่ให้เพราะเขียนบอกไว้แล้วใช้เพื่อการประกวดเท่านั้น ทำไง ?

A: ต้องเขียนบอกให้ละเอียดเลยว่า ภาพที่ประกวดชนะแล้วตกเป็นของใครอย่างไร

Q: ถ้าใน page มีให้ทำกิจกรรมหรือมาแชร์เพราะกิจกรรมบางอย่าง เราเอาไปใช้ได้ไหม ?

A: ลิขสิทธิ์จะเป็นครั้งๆไป ไม่ใช่เขาเอาภาพมาร่วมแจมตอนนี้ แล้วเราจะสามารถเอาภาพนั้นไปใช้อย่างอื่นได้ ต้องขออนุญาตอยู่ดี

Q: ที่นักการตลาดเอาข้อมูลมาใช้พยากรณ์ ข้อมูลเราไม่ได้อนุญาต เพราะเขาเอาไปใช้งานต่างๆสำหรับนักการตลาด เราจะสามารถป้องกันข้อมูลของเราได้ไหม ?

A: ถ้า google, Facebook ตอนเราสมัครนั้นเราได้ยินยอมไปแล้วเรียบร้อยครับ ส่วนพวกเครื่องมือต่างๆ นั้นในไทยยังไม่สามารถก้าวทัน ในไทยหน่วยงานที่ให้ความรู้ก็คือ “สมาคมผู้ดูแลเว็บไทย” ครับ ฮ่าๆๆๆๆ

Q: เอา content อื่นมา rewrite ใส่เว็บเราอย่างนี้มีปัญหาไหม ?

A: ถ้าหากเอามาทำใหม่ เขียนใหม่ อย่างนี้ไม่มีปัญหา แล้วเขาบอกว่า แก้ไขเล็กน้อยล่ะ มีกำหนดครับว่าถ้าเกิน 7 บรรทัดถือว่าลอก 

เสริมว่า ถ้าเป็นข่าว ใคร ทำไร ที่ไหน อย่างไร อย่างนี้เผยแพร่ได้ แต่ถ้าหากเป็นบทวิเคราะห์ อย่างนี้ไม่ได้ 

ถ้าหากว่า เขียนข้างบนว่าเป็น บทความ แต่เนื้อหาเป็นข่าว ล่ะอย่างดูที่เนื้อหาไม่ใช่หัวข้อนะครับ

การแปลข่าวจากพวก CNN BBC อย่างนี้ไม่ได้เพราะว่าข่าวพวกเว็บพวกนี้มีบทวิเคราะห์อยู่แล้ว ต้องขออนุญาตครับ

Q: เว็บทำเนื้อหาเกี่ยวกับกล้อง โดยแปลข่าวจากทางประเทศ ?

A: ทุกอย่างต้องขออนุญาตครับ

สรุป

ถือว่าหลายๆคนรวมทั้งผมเองก็ผิดมาเยอะเหมือนกัน อะไรบางอย่างมันมีลิขสิทธิ์เราต้องขอด้วย ห้ามเอาไปใช้ฟรีๆนะครับ พวกทำ Page ใน Facebook เนี้ยต้องระวังตัวให้ดีเลย เอาภาพไป up กันเองมีผลประโยชน์แน่นอนอย่างนี้อาจจะซวยเมื่อถูกฟ้องนะครับ และการถูกฟ้องไม่ใช่แค่คุณมาบอกว่า “แค่นี้เองเดี๋ยวลบก็ได้” อย่างนี้ไม่ได้นะครับ เพราะสิ่งที่คุณเอามาใช้ “หาผลประโยชน์มันเกิดขึ้นแล้ว” แทนที่เจ้าของผลงานจะได้ ผลประโยชน์นั้นแต่คุณกลับใช้เพื่อตัวคุณเองอย่างนี้ แค่ลบมันไม่ได้จบ

แล้วเราจะแก้ไขอย่างไรดี ทางออกที่ดีที่สุดขอ

ขออนุญาต

ครับตามนี้เลย

Credit

ขอบคุณงานดีๆของสมาคมผู้ดูแลเว็บไทยครับ ใครสนใจอยากสมัครหรือกิจกรรมดีๆมีอีกเยอะมากติดตามได้ที่

http://www.webmaster.or.th/

Loading

เป็นโปรแกรมเมอร์ที่ตามหาคุณค่าของชีวิตและความฝันในวัยเด็ก ชอบเล่นเกม เรียนรู้ทุกอย่าง ชอบเจอคนใหม่ๆ งานสังคมทุกชนิด ออกกำลังกายในวันว่าง อ่านหนังสือ มีเว็บรีวิวหนังสือด้วย www.readraide.in.th